”Ik wilde dat ik de moed had om mijn eigen leven te leiden. En niet het leven dat anderen van mij verwachtten”

Dat is wat de Australische verpleegster Bronnie Ware schreef in haar bestseller “Als ik het leven over mocht doen’’. In het boek beschrijft ze hoe ze een grote groep ouderen op hun sterfbed waar ze spijt van hadden. De meest genoemde spijtbetuiging was: ‘’Ik wilde dat ik de moed had gehad om mijn eigen leven te leiden. En niet het leven dat anderen van mij verwachtten.

Hoe zit dat bij jou? Leid jij het leven dat jij wil?

Of ontbreekt het je aan moed om stappen te durven zetten?

Heb jij wel eens op een kruispunt gestaan in je leven? Dat je voor een ingrijpende keuze of beslissing staat. Waarvan je niet de gevolgen kan overzien? Een beslissing waarbij veel op het spel staat? Denk bijvoorbeeld aan verlies van vaste inkomsten. Of dat mensen negatief op jou zullen reageren? Laat mij jou meenemen naar het moment dat ik op dit kruispunt stond in mijn leven:

Den Haag, 10 september 2014, congres VWS. Ik vertelde in een persoonlijke ontmoeting met premier Mark Rutte over mijn ervaringen met vooroordelen vanwege mijn psychische aandoening en herstel na een psychose. Dat mijn ervaringen met stigma de redenen zijn waarom ik psycholoog ben geworden: ik wil mensen hoop bieden dat je prima kan leven met een ernstige psychische aandoening.

Ik was bang voor zijn reactie. Het tegendeel bleek. Mark Rutte was onder de indruk van mijn verhaal. Hij opende het congres met mijn verhaal om het belang van het doorbreken van vooroordelen op psychische aandoeningen te benadrukken.

Ik vond het doodeng. Heel lang had ik van tevoren nagedacht of ik wel zo publiekelijk open durfde te zijn. Ik was bang dat mijn openheid over mijn psychose op dit congres en in de media het einde van mijn loopbaan als psycholoog betekende. Dat ik niet meer serieus zou worden genomen en mijn openheid als onprofessioneel zou worden gezien. Het tegendeel bleek het geval. Ik werd steeds vaker gevraagd om te spreken en als adviseur. Mijn openheid bleek de start van mijn bedrijf. Al in mijn eerste jaar als ondernemer won ik een ondernemersprijs waarmee ik in contact kwam met de bekende topzakenvrouw Annemarie van Gaal.

Wie wil er een relatie met een vrouw met een bipolaire stoornis?

Toen ik in 2014 koos voor publieke openheid was ik single. Ik was bang dat dates mij zouden googlen en wat ze dan zouden vinden over mij op internet. Deze angst voor afwijzing speelde ook mee als tegenargument voor publieke openheid. Toch heeft het me niet weerhouden.

Inmiddels ben ik een veelgevraagd spreker en dagvoorzitter  in binnen-  en buitenland. Ik sprak bij Tedx Amsterdam Women. Ik ben genomineerd voor de Viva 400 in de categorie Wereldverbeteraars.

Ik verschijn in de landelijke media. Uit meer dan 150 inzendingen zat ik bij de laatste 10 kandidaten die meededen aan de verkiezing voor  Minister van Gehandicaptenzaken. Dit is een initiatief van Lucille Werner en de publieke omroep KRO-NCRV om je in de media je in te zetten voor goede beeldvorming en betere positie van mensen met een beperking in de maatschappij.

Hoe gaat jouw leven eruit zien als jij stappen durft te zetten die jij nu vermijdt uit angst of schaamte?

Stel je voor dat ik toen in 2014 niet had gedurfd om publiekelijk mijn verhaal over mijn psychose en bipolaire stoornis te vertellen uit angst voor negatieve reacties. Of uit angst om onprofessioneel over te komen als psycholoog

Dan was mijn loopbaan heel anders verlopen. Dan was ik in mijn veilige comfortzone gebleven van een baan bij een werkgever. Dan was ik nooit voor mijzelf begonnen terwijl ik daar jarenlang wel over droomde. Dan had ik nooit mijn zelfhulpboek geschreven dat volop in de media is verschenen. Dan bestond deze website niet waarop jij nu bent beland.

Als ik naar mijn psychiater had geluisterd was ik nooit psycholoog geworden

In 1995, op mijn 21^e kreeg ik een psychose. Ik was studente psychologie. Mijn psychiater zei dat ik nooit zou afstuderen en een betaalde baan kon behouden. Hij raadde mij aan te stoppen met studeren, uit te stromen naar een psychiatrische woonvorm en onbetaald vrijwilligerswerk te doen. Tegen alle verwachtingen in studeerde ik af als psycholoog en ik ben gaan werken.

Als ik naar mijn psychiater toen had geluisterd was mijn leven totaal anders gelopen. Dan was ik nooit psycholoog geworden en had ik niet een lange loopbaan in de geestelijke gezondheidszorg opgebouwd.

Ik gun het jou dat je een leven leidt waarin jij niet dingen zal nalaten door wat anderen van je verwachten of tegen je zeggen omdat je een psychische aandoening hebt.

Bij de opname in 1995 is het niet gebleven. Ik heb nog een tweede en een derde opname gehad. Ik heb in een isoleercel gezeten. Over mijn ervaringen met dwangopnames heb ik verteld in Trouw. De meeste mensen herstellen na een crisis. Maar niemand zal snel openlijk deze ervaringen delen, waardoor we alleen de crisisverhalen kennen en vooroordelen in stand blijven. Ik wil met mijn verhaal de veerkracht en herstelvermogen na een crisis benadrukken. Zie mijn interview voor Trouw en beluister de podcast die ik insprak over mijn ervaringen in de isoleercel.

Het herstel van een psychose gaat langzaam en is zwaar. Maar terugkeer naar het dagelijks leven vanwege het stigma en vooroordelen vond ik nog zwaarder. Ik heb vaak geworsteld met het dilemma ‘vertel ik het wel of vertel ik het niet’ bij sollicitaties of daten.

Ik heb teleurstellingen meegemaakt met werk en daten. Ik heb vrienden verloren. Ik ben afgeschreven door arbo professionals. Ik ben voor 43% afgekeurd door het UWV. Het klopt dat ik door mijn bipolaire stoornis een beperkte belastbaarheid heb en daardoor minder uren kan werken dan de gemiddelde persoon. Maar ik denk goed na hoe ik met mijn beperkte belastbaarheid mijn doelen kan bereiken. Ik ga goed met mijn tijd en energie om want een goede balans tussen werkdruk en psychische gezondheid is extra belangrijk voor mij. Als ik me had leiden door teleurstellingen en door wat deskundigen concludeerden over mijn ‘verminderde arbeidscapaciteit’, stond ik volgens hun adviezen nu in een fabriek achter de lopende band dozen in te pakken.

Elke beslissing die je neemt bepaalt de koers van je leven.

Citaat: Michael Pilarczyk